Περί ευρωπαϊκής οικογένειας

«​Όπως η Ελλάδα δεν μπορεί να διανοηθεί το μέλλον της εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, έχοντας οριστικά και αμετάκλητα αποφασίσει την πορεία της μόνον εντός αυτής και εντός του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης, έτσι και η Οικογένεια των Ευρωπαϊκών Λαών δεν μπορεί να είναι ποτέ πλήρης και αντάξια του ονόματός της και της πολιτισμικής της κληρονομιάς χωρίς την Ελλάδα, ως διαρκές και αναπόσπαστο μέλος της».

Αυτά τα ωραία και μεγάλα, που σίγουρα μια μέρα θα βρουν τον δρόμο τους μέχρι την επιτροπή που διαλέγει το θέμα της έκθεσης στις εξετάσεις, τα είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην τελετή με την οποία ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Μήλου. Οπως εξήγησε παρακάτω στην ομιλία του, το «αέτωμα» του ευρωπαϊκού πολιτισμού έχει τρεις πυλώνες, το «Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα», τη «θεσμική κληρονομιά της Αρχαίας Ρώμης» και τη «Χριστιανική Διδασκαλία».

Αν είναι έτσι ακριβώς, τότε γιατί και οι Ιταλοί ως κατ’ εξοχήν κληρονόμοι της αρχαίας Ρώμης δεν απαιτούν με τον ίδιο τρόπο, δικαιωματικά δηλαδή, τη συμμετοχή τους στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων και μόνον εκεί; Αλλωστε, αν εξαιρέσουμε το πεδίο των ιδεών και των τεχνών, σε εκείνο των θεσμών και της διοικητικής οργάνωσης η Δύση οφείλει περισσότερα στους Ρωμαίους παρά στους Ελληνες. Ο λόγος είναι ότι οι Ιταλοί, ως περισσότερο Ευρωπαίοι, αφού η χώρα τους ήταν το κέντρο της Αναγέννησης, γνωρίζουν ότι το καθοριστικό στοιχείο ώστε να πάρει το μείγμα τη μορφή που σήμερα αναγνωρίζουμε ως ευρωπαϊκή ήταν ο Διαφωτισμός. Αντί περαιτέρω συζήτησης για τη σχέση της νεότερης Ελλάδας με τον Διαφωτισμό, υπενθυμίζω ότι, εθιμικά, η αναστήλωση των εικόνων εορτάζεται κάθε χρόνο με τη συμβολική υποδοχή της Ιεράς Συνόδου στο προεδρικό μέγαρο.

Τι συζητάμε λοιπόν;

Επειτα, η μεταφορά της «Οικογένειας των Ευρωπαϊκών Λαών», που χρησιμοποιεί ο Πρόεδρος, είναι αφενός μεν άστοχη και αφετέρου αποκαλυπτική της αδυναμίας του να συλλάβει την Ευρώπη στην πραγματική της διάσταση. Δεν νομίζω ότι θα βρείτε ιστορικό ο οποίος να αμφισβητεί ότι η σημασία της οικογένειας είναι τόσο μεγαλύτερη όσο και και η υστέρηση, η υπανάπτυξη μιας κοινωνίας. Στις σύγχρονες, ανεπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης, οι νόμοι, η ισχύς του κράτους και, γενικώς, οι θεσμοί βάσει των οποίων είναι οργανωμένες και λειτουργούν αποδυναμώνουν την ισχύ της οικογένειας. (Δεν είναι τυχαίο, π.χ., ότι η βεντέτα επικρατεί πια μόνο σε γεωγραφικά απροσπέλαστες και πολιτισμικά καθυστερημένες κοινότητες.)

Επομένως, όταν απαιτούμε τη στήριξη, επικαλούμενοι την ευρωπαϊκή «οικογένεια» και μάλιστα με σκληρή γλώσσα, που δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας για τον χαρακτήρα της απαίτησης, μάλλον επιδεικνύουμε σε όσους απευθύνουμε αυτού του είδους τον λόγο την περιορισμένη και αναχρονιστική αντίληψη που έχουμε για την Ευρώπη και, από την άλλη πλευρά, την τεράστια ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας. Αλλά και αν η Ευρώπη ήταν μια οικογένεια του τύπου που φαντάζεται ο Πρόεδρος, είμαστε σίγουροι ότι θα θέλαμε να ανήκουμε σε αυτήν; Ρωτώ, επειδή δεν είναι σπάνιο τέτοιες οικογένειες τα καθυστερημένα τους να τα κρύβουν στο υπόγειο. (Θυμηθείτε το Κωσταλέξι...)

Αναρωτιέμαι, ειλικρινά, πού αποσκοπεί μια τέτοιου είδους ρητορική και πώς την εκλαμβάνουν εκείνοι στους οποίους απευθύνεται, δηλαδή οι Ευρωπαίοι. Σκοπός της είναι να φιλοτιμήσει τους Ευρωπαίους ή να τους εκνευρίσει;

Πηγή

Διάβασε ακόμα:
Μια Ευρώπη σαν τα μούτρα μας