Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τι θα φέρει;

Συνέπεια των διασώσεων τους την περίοδο 2010-2013 η μία μετά την άλλη, οι χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης έπρεπε να προχωρήσουν σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις και να βάλλουν σε τάξη τους προυπολογισμούς τους (λιτότητα). Σε γενικές γραμμές παρά το πικρό φάρμακο, σε Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Κύπρο δεν επικράτησαν λαικιστικά κόμματα.

Την Κυριακή 25/1 αυτό αλλαξε στην Ελλάδα με την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υποσχέθηκε να βάλει τέλος στην λιτότητα,  να καταργήσει όλους τους εφαρμοστικούς νόμους των μεταρρυθμίσεων, και να διαπραγματευτεί επιθετικά με τους εταίρους προκειμένου να κουρέψει το χρέος της Ελλάδας κατά 70%. Φυσικά αυτές οι πολιτικές δεν είναι αποδεκτές απο τους εταίρους και γενικότερα απο καμία κυβέρνηση και κανέναν πολιτικό που έχει δύναμη ή εξουσία σε θεσμούς της Ευρώπης.

Διαφορετικές οπτικές γωνίες

Οδεύουμε προς σύγκρουση διότι στην Ελλάδα έχει επικρατήσει ένα πολύ διαφορετικό αφήγημα σε σχέση με τους δανειστές μας. Όλοι ξέρουμε ότι οι Ευρωπαίοι θεωρούν πως εμείς οι ίδιοι ευθυνόμαστε για την χρεοκοπία και την κατάσταση μας διότι τα δημοσιονομικά μας μεγέθη ήταν καταστροφικά την περίοδο προ κρίσης. Η διάσωση μας οφείλεται σε μια χωρίς προηγούμενο οικονομική στήριξη 240 δισ € που μας έδωσαν. Η μεγάλη διάρκεια της ύφεσης στην Ελλάδα οφείλεται στην με μισή καρδιά υιοθέτηση των δομικών μεταρρυθμίσεων απο τις εκάστοτε κυβερνήσεις.

Κατά την γνώμη μου τα παραπάνω εν πολλοίς ισχύουν, ωστόσο πρέπει να προστεθεί και η παράμετρος της ατελούς νομισματικής ένωσης, μιας ένωσης που θεωρούσε δεδομένο ότι τα κράτη μέλη θα έχουν την ίδια δημοσιονομική πειθαρχία με την Γερμανία και δεν είχε contingency plans σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Είχαμε ένα νόμισμα proxy Deutsche Mark άνευ γερμανικών χαρακτηριστικών. 

Απο την άλλη στην Ελλάδα έχει επικρατήσει η άποψη ότι το μνημόνιο ευθύνεται για την οικονομική καταστροφή του 25% χαμένου ΑΕΠ. Σκληρές περικοπές και μεγάλες αυξήσεις φόρων ξανά και ξανά, που οδήγησαν σε εκτόξευση της ανεργίας. Επικρατεί η αίσθηση ότι έχουμε χάσει την εθνική μας κυριαρχία και ότι την χώρα στην πραγματικότητα διοικούσε η Τρόικα της Ευρωπαικής Επιτροπής-ΔΝΤ-ΕΚΤ.

Που οδεύουμε

Οδεύουμε σε σύγκρουση. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές και σχημάτισε κυβέρνηση με το ακροδεξιό κόμμα των ΑΝΕΛ. Το μήνυμα που έξυπνα εξέπεμψε και κέρδισε τις εκλογές ήταν μήνυμα "ελπίδας". 

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης εκτινάσει τα ελλείμματα που με τόσο κόπο είχαν μαζευτεί τα προηγούμενα χρόνια. Μόνο η αύξηση του αφορολόγητου, η 13η σύνταξη και η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ (ανάμεσα σε πολλά άλλα) προσθέτει ένα έλλειμμα >7 δισ με το καλημέρα. 

Η εφαρμογή του με χρήση χρημάτων ΤΧΣ και ΕΣΠΑ ενώ ταυτόχρονα η κυβέρνηση διώχνει την τρόικα και θέλει κούρεμα δανείων που μας έχουν παράσχει χώρες της Ευρωζώνης είναι αδύνατη. 

Πολλώ δε μάλλον όταν η κυβέρνηση έχει διακυρήξει σε όλους τους τόνους ότι θα καταργήσει όλους τους εφαρμοστικούς νόμους των όποιων μεταρρυθμίσεων πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Αυτούς τους εφαρμoστικούς νόμους καθώς και άλλους που δεν νομοθετήθηκαν ποτέ, οι εταίροι μας θεωρούν βασικούς για όποιον θέλει να είναι μέρος της ευρωζώνης.

Αν ο Κος Τσίπρας εφαρμόσει το πρόγραμμα του τότε τα έσοδα θα μειωθούν και τα έξοδα θα εκτοξευτούν. Και αυτό ενώ οι ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους τρέχουν αμείλικτα:

Συνεπώς είναι αδύνατον να υπάρχουν τα μικρά πλεονάσματα που υπόσχεται να τηρήσει η κυβέρνηση. Πως θα τα καταφέρουν λοιπόν; Μείωση φόρων, αύξηση δαπανών με επίπτωση πολλών δισ και μικρά πλεονάσματα ταυτόχρονα;

Το τρικ ΣΥΡΙΖΑ

Εδώ είναι το τρίκ. Βασικότατο θέμα στην ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ το κούρεμα του χρέους. Το λέει σε όλους τους τόνους. Γιατί είναι τόσο βασικό ενώ οι Ευρωπαίοι έχουν ήδη υποσχεθεί νέες επεκτάσεις αποπληρωμών και μειώσεις επιτοκίων; 

Ήδη πληρώνουμε πολύ μικρούς τόκους, λιγότερους ως % ΑΕΠ απο Ιταλία και Ισπανία, σχεδόν όσους η Γαλλία.

Βασικότατο πρόβλημα λοιπόν δεν είναι ο όγκος του χρέους. Είναι τα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούνται κάθε χρόνο ως το 2022 προκειμένου το χρέος να είναι 122% του ΑΕΠ.

Άρα το θέμα δεν βρίσκεται στην "εξυπηρέτηση του χρέους" αλλά κάπου αλλού.

Ο Κος Τσίπρας έντεχνα μετέθεσε την συζήτηση στο "μη βιώσιμο χρέος" διότι μόνο με κούρεμα και άρα απελευθέρωση 4-6 δισ τον χρόνο που τώρα πληρώνουμε σε τόκους και χρεολύσια θα βρεθούν τα χρήματα για την χρηματοδότηση των παροχών που έχει υποσχεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Να το γράψω διαφορετικά: Μόνο με κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που διακρατεί η ΕΚΤ βγαίνει το πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ.  Κάτι τέτοιο όμως έχει αποκλειστεί. 

Χωρίς αυτό το κούρεμα και ταυτόχρονα μείωση των εξωπραγματικών στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα η εξίσωση δεν βγαίνει με κανέναν τρόπο. Περισσότερα διάβασε εδώ

Ποιος θα κάνει πίσω πρώτος;

Η υπόθεση ότι οι Ευρωπαίοι θα συναινέσουν είναι πραγματικά άλμα λογικής. Πιστεύω ότι στις διαπραγματεύσεις οι δανειστές μας ελάχιστα θέλουν ή μπορούν να υποχωρήσουν. Η Άνγκελα Μέρκελ, ο Φρανσουά Ολάντ, ο Ματέο Ρέντσι λογοδοτούν και αυτοί στους ψηφοφόρους τους και η κοινή γνώμη σε όλες τις χώρες διάκειται εχθρικά όχι μόνο προς την λογική του κουρέματος αλλά γενικά προς κάθε διευκόλυνση της Ελλάδας. 

Πέραν των ανωτέρω υπάρχει ένας ακόμα σημαντικός παράγωντας που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη. Αν οι Ευρωπαίοι ενδώσουν σε όσα ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό θα ενδυναμώσει άλλα λαικιστικά κόμματα εντός της Ε.Ε. Οι Podemos, ο Μπέπε Γκρίλο, η Μαρί Λεπέν είναι ορισμένα απο αυτά. 

Ειδικά στην Ισπανία εαν περάσουν οι θέσεις ΣΥΡΙΖΑ τίποτα δεν μπορεί να προδικάσει ότι οι Podemos δεν θα κερδίσουν την εξουσία. Κάτι τέτοιο είναι βόμβα στα θεμέλεια της ΟΝΕ.

Για αυτό είναι πιστεύω ότι είναι κάτι παραπάνω απο βέβαιο ότι οι εταίροι-πιστωτές μας δεν θα κάνουν πίσω.

Επιπλέον όλων αυτών, οι πιστωτές μας κρατάνε όλα τα χαρτιά. Ισχυρότατο χαρτί είναι η πλήρης εξάρτηση του τραπεζικού μας συστήματος απο τις στρόφιγγες της ΕΚΤ. Ακόμα και η ιδέα ότι αυτή μπορεί να διακοπεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα στην χώρα.

Κατά συνέπεια πιστεύω ότι σύντομα ο Κος Τσίπρας θα βρεθεί ενώπιον διλλήματος:

Η θα κάνει πίσω στην μεγάλη πλειοψηφία των αιτημάτων και του προγράμματος του, ή θα ηγηθεί μιας καταστροφικής έξοδου μας απο την Ζώνη του Ευρώ.

Εύχομαι να κάνει την πρώτη επιλογή.

IL