Εντεκα ταξίδια - ραντεβού, εκ των οποίων πέντε ήταν με αρχηγούς κρατών-μελών, τρία Eurogroup, μία σύνοδος κορυφής, προγραμματικές δηλώσεις και ψήφος εμπιστοσύνης, εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, αποφάσεις ΕΚΤ, δεκάδες τηλεφωνήματα στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και «παιχνίδι» με Ρωσία και Κίνα είναι ο απολογισμός των πρώτων 22 ημερών της κυβέρνησης Τσίπρα. Στόχος: η προώθηση των ελληνικών θέσεων για διακοπή του Μνημονίου. Αποτέλεσμα: ένας πόλεμος για γερά νεύρα, με οπισθοχωρήσεις και απαραβίαστες «κόκκινες γραμμές» από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Ολα ξεκίνησαν στις 30 Ιανουαρίου, όταν ο επικεφαλής του Eurogroup, Γ. Ντάισελμπλουμ, κόντρα στις παροτρύνσεις από τη Γερμανία, αποφάσισε να επισκεφθεί την Αθήνα για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα και τον υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη.
Ηθελε να ενημερώσει την κυβέρνηση για το τι πραγματικά συμβαίνει, εξηγούν συνομιλητές του. Στο τέλος της κοινής συνέντευξης Βαρουφάκη - Ντάισελμπλουμ, ο δεύτερος ψιθυρίζει κάτι στον πρώτο.
Ο κ. Βαρουφάκης μόλις έχει δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει Μνημόνιο και τρόικα. Η ελληνική πλευρά διαρρέει ότι ο κ. Ντάισελμπλουμ ψιθύρισε στον κ. Βαρουφάκη πως «μόλις σκότωσες την τρόικα», αλλά από το περιβάλλον του κ. Ντάισελμπλουμ λένε ότι η φράση ήταν «μόλις έκανες μεγάλο λάθος».
Τα τηλέφωνα παίρνουν φωτιά. Ο πρωθυπουργός συνομιλεί το ίδιο βράδυ με Ντράγκι, Ντάισελμπλουμ και Σουλτς και την επόμενη ημέρα –Σάββατο– δηλώνει στο Bloomberg ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της σε ΔΝΤ και ΕΚΤ, σε μία προσπάθεια να ρίξει τους τόνους. Από την Κυριακή ο κ. Βαρουφάκης ξεκινάει τις επαφές του με Ευρωπαίους ομολόγους του και αξιωματούχους. Στο πλαίσιο αυτών των συναντήσεων και συγκεκριμένα σε εκείνη με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μ. Σαπέν και τον κοινοτικό επίτροπο Π. Μοσκοβισί, καταθέτει αίτημα για αύξηση του πλαφόν των εντόκων γραμματίων κατά 10 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Και λαμβάνει το πρώτο «όχι» στις διαπραγματεύσεις. Στο Παρίσι γίνεται και η πρώτη συνάντηση του Ελληνα υπουργού με τον κ. Π. Τόμσεν του ΔΝΤ, η οποία για ημέρες παραμένει μυστική.
Την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει στη Ρώμη και συναντάται με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μ. Ρέντσι. Την Τετάρτη, ο κ. Βαρουφάκης έχει τετ-α-τετ με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι και ο κ. Τσίπρας με τον Γάλλο πρόεδρο Φρ. Ολάντ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ο κ. Τσίπρας βρίσκεται στις 10.30 στο κτίριο Βerlaymont, εκεί όπου στεγάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με ένα πέρασμα μπροστά στις κάμερες οι δύο άντρες, Τσίπρας - Γιουνκέρ, που πρώτη φορά συναντιούνται από κοντά, ανταλλάσσουν μία αμήχανη αγκαλιά. Γρήγορα ο κ. Γιουνκέρ –και με μία σχεδόν πατρική κίνηση– παίρνει τον κ. Τσίπρα από το χέρι και τον οδηγεί προς το γραφείο του. Ο έμπειρος Λουξεμβούργιος πολιτικός εξηγεί στον κ. Τσίπρα ότι η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος είναι μονόδρομος.
Η είδηση της ημέρας, όμως, έρχεται αργά το βράδυ από την ΕΚΤ, η οποία αποφασίζει πως δεν θα συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες. Ο κ. Βαρουφάκης έχει ενημερωθεί σχετικά με το ενδεχόμενο αυτό από τον κ. Ντράγκι το πρωί και διαπιστώνει πως η ΕΚΤ έχει κανόνες και τους τηρεί, ανεξαρτήτως πολιτικών εξελίξεων. Αυτό εξηγεί ο κ. Ντράγκι και στον κ. Τσίπρα κατά την τηλεφωνική τους συνομιλία το ίδιο βράδυ. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά διαπιστώνει ένα «άδειασμα» από τους δύο αρχηγούς κρατών-μελών (Ρέντσι - Ολάντ) που μόλις έχει επισκεφθεί ο κ. Τσίπρας και αντιλαμβάνεται ότι οι συμμαχίες στην Ευρώπη απαιτούν χρόνο για να χτιστούν.
Την επόμενη ημέρα, 5 Φεβρουαρίου, συνεδριάζει το Euroworking Group (EWG), το οποίο αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχουν σαφείς θέσεις από την ελληνική πλευρά για το πώς θα εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Από την Κυριακή, 8 του μηνός, έως την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου, όλοι έχουν στραμμένα τα μάτια τους στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Ακούν τις προγραμματικές δηλώσεις με ενδιαφέρον. Και με ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον, οι εταίροι της χώρας βλέπουν ότι η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω στις προεκλογικές της εξαγγελίες.
Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου, συνεδριάζει εκτάκτως το Eurogroup με μοναδικό θέμα την Ελλάδα και παρά το γεγονός ότι υπάρχει προγραμματισμένο Eurogroup πέντε ημέρες αργότερα. Ενδεικτικό της ανησυχίας στην Ευρώπη. Αυτό το Eurogroup αποτελεί και το βάπτισμα πυρός του κ. Βαρουφάκη. Διαρκεί περίπου 6 ώρες και εμπεριέχει ένα παρ’ ολίγον αίτημα παράτασης, ένα τηλεφώνημα 20 λεπτών, το «όχι» του κ. Τσίπρα, μία παρεξήγηση και τους εκπροσώπους του Eurogroup να δηλώνουν –το λιγότερο– «απογοητευμένοι».
Ο κ. Βαρουφάκης έχει όλα τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα πάνω του. Παρευρισκόμενοι αναφέρουν ότι η 30λεπτη ομιλία του υπουργού είναι «ασαφής», ενώ άλλοι λένε στην «Κ» ότι «περιμέναμε περισσότερη ουσία και λιγότερη θεωρία». Ζητάει πρόγραμμα-γέφυρα, μεταξύ άλλων, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης, που είναι μαζί του στην αίθουσα, μιλάει ελάχιστα. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η ασαφής τοποθέτηση του κ. Βαρουφάκη έχει ως αποτέλεσμα ο κ. Ντάισελμπλουμ να του επισημάνει κάποια στιγμή ότι «θέλω απαντήσεις με ένα “ναι” ή με ένα “όχι”, παρακαλώ». Οι δύο Ελληνες υπουργοί «πρέπει να σοκάρονται» με την κοινή στάση που κρατούν οι υπόλοιποι 18 υπουργοί, λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος που ήταν παρών.
Μάλιστα, συμμετέχοντες περιγράφουν το εξής περιστατικό: Η ώρα έχει πια περάσει τις 11 το βράδυ και η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που βρίσκεται στο τραπέζι του Εurogroup, βγάζει μία σακούλα με σοκολατάκια και την προσφέρει σε όλους στην αίθουσα. Είναι σημάδι –υποστηρίζουν αυτοί που έχουν ζήσει πολλά Eurogroup με τη Γαλλίδα πολιτικό– ότι «τα πράγματα αργούν και δυσκολεύουν».
Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική αντιπροσωπεία έχει συμφωνήσει λίγο πριν από τα μεσάνυχτα στη δήλωση που έλεγε ότι οι ελληνικές αρχές δέχονται «να ερευνήσουν τις δυνατότητες παράτασης και επιτυχούς ολοκλήρωσης του παρόντος προγράμματος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα σχέδια της νέας κυβέρνησης». Με τη βεβαιότητα ότι υπάρχει συμφωνία, τουλάχιστον 4 υπουργοί φεύγουν από το κτίριο. Ανάμεσά τους και ο κ. Σόιμπλε. Ο κ. Δραγασάκης και ο κ. Βαρουφάκης αρχίζουν να τηλεφωνούν στην Αθήνα για τουλάχιστον 20 λεπτά. Οταν κλείνουν το τηλέφωνο, ανακοινώνουν ότι η Ελλάδα δεν δέχεται τη δήλωση. Το ναυάγιο του Eurogroup ακολουθεί επικοινωνία Τσίπρα - Ντάισελμπλουμ. Οι δύο άνδρες συμφωνούν ότι τεχνικά κλιμάκια των δύο πλευρών θα συζητήσουν τις επόμενες ημέρες για να υπάρξει σύγκλιση ενόψει του Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου.
Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου, πραγματοποιείται σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες και η πρώτη συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ με τον κ. Τσίπρα. Δεν υπάρχει μέσο ενημέρωσης που να μην ακολουθεί το κάθε πάτημα του κ. Τσίπρα. Ο Ελληνας πρωθυπουργός απευθύνεται για πρώτη φορά στους εταίρους του. Παρουσιάζει τις θέσεις του κατά του Μνημονίου και των αρνητικών αποτελεσμάτων που έφερε στη χώρα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι τον διακόπτει, επισημαίνοντας ότι και η δική του χώρα πέρασε δύσκολες προσαρμογές, ενώ ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ν. Τουσκ επιβάλλει την τάξη. Δύο ακόμη αρχηγοί παίρνουν τον λόγο και υποστηρίζουν τον κ. Τσίπρα. Ο Κύπριος πρόεδρος κ. Αναστασιάδης και ο Βέλγος πρωθυπουργός. Η κ. Μέρκελ δεν παίρνει θέση, αλλά το κλίμα δεν είναι το καλύτερο δυνατό για την Ελλάδα.
Την επομένη, τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμικών φορέων –που δεν είναι άλλα από τους επικεφαλής της μέχρι τώρα γνωστής τρόικας– συναντιούνται στις Βρυξέλλες με Ελληνες τεχνοκράτες. Γρήγορα η πλευρά της τρόικας συνειδητοποιεί ότι η συζήτηση δεν προχωράει. «Εδιναν την αίσθηση ότι δεν έχουν διαβάσει το Μνημόνιο», αναφέρει άνθρωπος που γνωρίζει τις συνομιλίες εκείνων των ημερών. Η διάσταση απόψεων είναι δεδομένη, με στελέχη της ελληνικής αντιπροσωπείας να αναφέρουν πως οι διαφορές δεν έχουν να κάνουν μόνο με το περιεχόμενο του προγράμματος, αλλά και με τον τρόπο συνεργασίας. «Η δουλειά που μπορέσαμε να κάνουμε ήταν ελάχιστη. Το “70% - 30%” έγινε περισσότερο “90% - 10%” μετά τις τεχνικές συζητήσεις του Σαββατοκύριακου, χωρίς καν να επιβεβαιώνεται ποιο ήταν το 10% που θέλουν να αλλάξουν», υποστηρίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος που ρωτούσε με απορία αν τελικά αυτή η στάση της ελληνικής πλευράς ήταν διαπραγματευτικό κόλπο.
Με τις συζητήσεις του Σαββατοκύριακου σε τεχνικό επίπεδο να είναι «απογοητευτικές», όπως αναφέρουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ο κ. Βαρουφάκης μπαίνει στην αίθουσα του Εurogroup τη Δευτέρα αργοπορημένος, τη στιγμή μάλιστα που τον λόγο είχε ο πρόεδρος της ΕΚΤ. Ο Ελληνας υπουργός, συνοδευόμενος από τηλεοπτικό συνεργείο, αναγκάζει τον κ. Ντάισελμπλουμ να διακόψει τον κεντρικό τραπεζίτη και να ζητήσει την αποχώρηση του συνεργείου από την αίθουσα για να συνεχιστεί η συνεδρίαση.
Νωρίτερα είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των κ. Γιουνκέρ και Τσίπρα, κατά την οποία συμφωνήθηκαν τα βασικά σημεία για μια συμφωνία στo Eurogroup. Η πρόταση παρουσιάζεται από τον κ. Μοσκοβισί και βρίσκει και τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών σύμφωνο. Ομως, πριν μπει στην αίθουσα ο κ. Βαρουφάκης, ο πρόεδρος του Eurogroup του παρουσιάζει το τελικό κείμενο, που σύμφωνα με τον Ελληνα υπουργό δεν είναι αυτό που του είχε δείξει ο κ. Μοσκοβισί, αλλά κάτι παρόμοιο με την πρόταση του προηγούμενου Eurogroup. Και την απορρίπτει, θεωρώντας ότι η Γερμανία υπονομεύει τις όποιες πιθανότητες συμφωνίας. Ο κ. Βαρουφάκης προχωράει σε μία παρόμοια τοποθέτηση με αυτήν του προηγούμενου Eurogroup και στους διαδρόμους του Συμβουλίου δύο υπουργοί Οικονομικών σχολίαζαν ότι «δεν θα έρθουν άλλη μία φορά στις Βρυξέλλες για να ακούσουν πώς λειτουργεί ο κόσμος».
Τρεις ημέρες αργότερα, η Ελλάδα καταθέτει το αίτημα για επέκταση του Master Financial Assistance Facility Agreement (Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης), όπως είναι το επίσημο όνομα της δανειακής σύμβασης του ΕFSF. Το ίδιο ακριβώς αίτημα είχε κάνει η κυβέρνηση Σαμαρά τον Δεκέμβριο του 2014, όταν ζήτησε τη δίμηνη επέκταση του προγράμματος. Οι όροι, όμως, που την συνοδεύουν είναι διαφορετικοί και εκεί δημιουργείται το πρόβλημα.
Σε μία απόπειρα γεφύρωσης των διαφορών, ο κ. Τσίπρας έχει τηλεφωνική επικοινωνία με την κυρία Μέρκελ για 50 λεπτά το βράδυ της Πέμπτης. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, ήταν μία συζήτηση σε ήρεμους τόνους και χωρίς ιδεολογικό περιεχόμενο, η οποία ενδεχομένως μπορεί να αποτελέσει τη βάση για σοβαρή δουλειά σε τεχνικό επίπεδο. Τέτοιου είδους τεχνική δουλειά, όπως αναφέρουν, είναι απαραίτητη και εξακολουθεί να είναι δυνατή.
Το Euroworking Group της Πέμπτης εξετάζει το ελληνικό αίτημα και έπειτα από 8,5 ώρες συνεδρίασης αποφασίζει ότι η επιστολή δεν είναι ικανοποιητική, καθώς άφηνε ασάφειες και ερωτηματικά σε σημαντικά σημεία. Στις 11.30 είχαν καταλήξει σε ένα κείμενο που αποσαφήνιζε τα ερωτηματικά, αλλά το βασικό ερωτηματικό ήταν αν θα το δέχονταν οι 19 υπουργοί Οικονομικών την Παρασκευή το μεσημέρι.
Καθημερινή 23/2
Ηθελε να ενημερώσει την κυβέρνηση για το τι πραγματικά συμβαίνει, εξηγούν συνομιλητές του. Στο τέλος της κοινής συνέντευξης Βαρουφάκη - Ντάισελμπλουμ, ο δεύτερος ψιθυρίζει κάτι στον πρώτο.
Ο κ. Βαρουφάκης μόλις έχει δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει Μνημόνιο και τρόικα. Η ελληνική πλευρά διαρρέει ότι ο κ. Ντάισελμπλουμ ψιθύρισε στον κ. Βαρουφάκη πως «μόλις σκότωσες την τρόικα», αλλά από το περιβάλλον του κ. Ντάισελμπλουμ λένε ότι η φράση ήταν «μόλις έκανες μεγάλο λάθος».
Τα τηλέφωνα παίρνουν φωτιά. Ο πρωθυπουργός συνομιλεί το ίδιο βράδυ με Ντράγκι, Ντάισελμπλουμ και Σουλτς και την επόμενη ημέρα –Σάββατο– δηλώνει στο Bloomberg ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της σε ΔΝΤ και ΕΚΤ, σε μία προσπάθεια να ρίξει τους τόνους. Από την Κυριακή ο κ. Βαρουφάκης ξεκινάει τις επαφές του με Ευρωπαίους ομολόγους του και αξιωματούχους. Στο πλαίσιο αυτών των συναντήσεων και συγκεκριμένα σε εκείνη με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μ. Σαπέν και τον κοινοτικό επίτροπο Π. Μοσκοβισί, καταθέτει αίτημα για αύξηση του πλαφόν των εντόκων γραμματίων κατά 10 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Και λαμβάνει το πρώτο «όχι» στις διαπραγματεύσεις. Στο Παρίσι γίνεται και η πρώτη συνάντηση του Ελληνα υπουργού με τον κ. Π. Τόμσεν του ΔΝΤ, η οποία για ημέρες παραμένει μυστική.
Από το χέρι
Την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει στη Ρώμη και συναντάται με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μ. Ρέντσι. Την Τετάρτη, ο κ. Βαρουφάκης έχει τετ-α-τετ με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι και ο κ. Τσίπρας με τον Γάλλο πρόεδρο Φρ. Ολάντ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ο κ. Τσίπρας βρίσκεται στις 10.30 στο κτίριο Βerlaymont, εκεί όπου στεγάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με ένα πέρασμα μπροστά στις κάμερες οι δύο άντρες, Τσίπρας - Γιουνκέρ, που πρώτη φορά συναντιούνται από κοντά, ανταλλάσσουν μία αμήχανη αγκαλιά. Γρήγορα ο κ. Γιουνκέρ –και με μία σχεδόν πατρική κίνηση– παίρνει τον κ. Τσίπρα από το χέρι και τον οδηγεί προς το γραφείο του. Ο έμπειρος Λουξεμβούργιος πολιτικός εξηγεί στον κ. Τσίπρα ότι η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος είναι μονόδρομος.
Η είδηση της ημέρας, όμως, έρχεται αργά το βράδυ από την ΕΚΤ, η οποία αποφασίζει πως δεν θα συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες. Ο κ. Βαρουφάκης έχει ενημερωθεί σχετικά με το ενδεχόμενο αυτό από τον κ. Ντράγκι το πρωί και διαπιστώνει πως η ΕΚΤ έχει κανόνες και τους τηρεί, ανεξαρτήτως πολιτικών εξελίξεων. Αυτό εξηγεί ο κ. Ντράγκι και στον κ. Τσίπρα κατά την τηλεφωνική τους συνομιλία το ίδιο βράδυ. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά διαπιστώνει ένα «άδειασμα» από τους δύο αρχηγούς κρατών-μελών (Ρέντσι - Ολάντ) που μόλις έχει επισκεφθεί ο κ. Τσίπρας και αντιλαμβάνεται ότι οι συμμαχίες στην Ευρώπη απαιτούν χρόνο για να χτιστούν.
Την επόμενη ημέρα, 5 Φεβρουαρίου, συνεδριάζει το Euroworking Group (EWG), το οποίο αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχουν σαφείς θέσεις από την ελληνική πλευρά για το πώς θα εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Από την Κυριακή, 8 του μηνός, έως την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου, όλοι έχουν στραμμένα τα μάτια τους στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Ακούν τις προγραμματικές δηλώσεις με ενδιαφέρον. Και με ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον, οι εταίροι της χώρας βλέπουν ότι η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω στις προεκλογικές της εξαγγελίες.
Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου, συνεδριάζει εκτάκτως το Eurogroup με μοναδικό θέμα την Ελλάδα και παρά το γεγονός ότι υπάρχει προγραμματισμένο Eurogroup πέντε ημέρες αργότερα. Ενδεικτικό της ανησυχίας στην Ευρώπη. Αυτό το Eurogroup αποτελεί και το βάπτισμα πυρός του κ. Βαρουφάκη. Διαρκεί περίπου 6 ώρες και εμπεριέχει ένα παρ’ ολίγον αίτημα παράτασης, ένα τηλεφώνημα 20 λεπτών, το «όχι» του κ. Τσίπρα, μία παρεξήγηση και τους εκπροσώπους του Eurogroup να δηλώνουν –το λιγότερο– «απογοητευμένοι».
Ο κ. Βαρουφάκης έχει όλα τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα πάνω του. Παρευρισκόμενοι αναφέρουν ότι η 30λεπτη ομιλία του υπουργού είναι «ασαφής», ενώ άλλοι λένε στην «Κ» ότι «περιμέναμε περισσότερη ουσία και λιγότερη θεωρία». Ζητάει πρόγραμμα-γέφυρα, μεταξύ άλλων, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης, που είναι μαζί του στην αίθουσα, μιλάει ελάχιστα. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η ασαφής τοποθέτηση του κ. Βαρουφάκη έχει ως αποτέλεσμα ο κ. Ντάισελμπλουμ να του επισημάνει κάποια στιγμή ότι «θέλω απαντήσεις με ένα “ναι” ή με ένα “όχι”, παρακαλώ». Οι δύο Ελληνες υπουργοί «πρέπει να σοκάρονται» με την κοινή στάση που κρατούν οι υπόλοιποι 18 υπουργοί, λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος που ήταν παρών.
Μάλιστα, συμμετέχοντες περιγράφουν το εξής περιστατικό: Η ώρα έχει πια περάσει τις 11 το βράδυ και η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που βρίσκεται στο τραπέζι του Εurogroup, βγάζει μία σακούλα με σοκολατάκια και την προσφέρει σε όλους στην αίθουσα. Είναι σημάδι –υποστηρίζουν αυτοί που έχουν ζήσει πολλά Eurogroup με τη Γαλλίδα πολιτικό– ότι «τα πράγματα αργούν και δυσκολεύουν».
Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική αντιπροσωπεία έχει συμφωνήσει λίγο πριν από τα μεσάνυχτα στη δήλωση που έλεγε ότι οι ελληνικές αρχές δέχονται «να ερευνήσουν τις δυνατότητες παράτασης και επιτυχούς ολοκλήρωσης του παρόντος προγράμματος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα σχέδια της νέας κυβέρνησης». Με τη βεβαιότητα ότι υπάρχει συμφωνία, τουλάχιστον 4 υπουργοί φεύγουν από το κτίριο. Ανάμεσά τους και ο κ. Σόιμπλε. Ο κ. Δραγασάκης και ο κ. Βαρουφάκης αρχίζουν να τηλεφωνούν στην Αθήνα για τουλάχιστον 20 λεπτά. Οταν κλείνουν το τηλέφωνο, ανακοινώνουν ότι η Ελλάδα δεν δέχεται τη δήλωση. Το ναυάγιο του Eurogroup ακολουθεί επικοινωνία Τσίπρα - Ντάισελμπλουμ. Οι δύο άνδρες συμφωνούν ότι τεχνικά κλιμάκια των δύο πλευρών θα συζητήσουν τις επόμενες ημέρες για να υπάρξει σύγκλιση ενόψει του Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου.
Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου, πραγματοποιείται σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες και η πρώτη συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ με τον κ. Τσίπρα. Δεν υπάρχει μέσο ενημέρωσης που να μην ακολουθεί το κάθε πάτημα του κ. Τσίπρα. Ο Ελληνας πρωθυπουργός απευθύνεται για πρώτη φορά στους εταίρους του. Παρουσιάζει τις θέσεις του κατά του Μνημονίου και των αρνητικών αποτελεσμάτων που έφερε στη χώρα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι τον διακόπτει, επισημαίνοντας ότι και η δική του χώρα πέρασε δύσκολες προσαρμογές, ενώ ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ν. Τουσκ επιβάλλει την τάξη. Δύο ακόμη αρχηγοί παίρνουν τον λόγο και υποστηρίζουν τον κ. Τσίπρα. Ο Κύπριος πρόεδρος κ. Αναστασιάδης και ο Βέλγος πρωθυπουργός. Η κ. Μέρκελ δεν παίρνει θέση, αλλά το κλίμα δεν είναι το καλύτερο δυνατό για την Ελλάδα.
Την επομένη, τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμικών φορέων –που δεν είναι άλλα από τους επικεφαλής της μέχρι τώρα γνωστής τρόικας– συναντιούνται στις Βρυξέλλες με Ελληνες τεχνοκράτες. Γρήγορα η πλευρά της τρόικας συνειδητοποιεί ότι η συζήτηση δεν προχωράει. «Εδιναν την αίσθηση ότι δεν έχουν διαβάσει το Μνημόνιο», αναφέρει άνθρωπος που γνωρίζει τις συνομιλίες εκείνων των ημερών. Η διάσταση απόψεων είναι δεδομένη, με στελέχη της ελληνικής αντιπροσωπείας να αναφέρουν πως οι διαφορές δεν έχουν να κάνουν μόνο με το περιεχόμενο του προγράμματος, αλλά και με τον τρόπο συνεργασίας. «Η δουλειά που μπορέσαμε να κάνουμε ήταν ελάχιστη. Το “70% - 30%” έγινε περισσότερο “90% - 10%” μετά τις τεχνικές συζητήσεις του Σαββατοκύριακου, χωρίς καν να επιβεβαιώνεται ποιο ήταν το 10% που θέλουν να αλλάξουν», υποστηρίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος που ρωτούσε με απορία αν τελικά αυτή η στάση της ελληνικής πλευράς ήταν διαπραγματευτικό κόλπο.
Τα δύο κείμενα
Με τις συζητήσεις του Σαββατοκύριακου σε τεχνικό επίπεδο να είναι «απογοητευτικές», όπως αναφέρουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ο κ. Βαρουφάκης μπαίνει στην αίθουσα του Εurogroup τη Δευτέρα αργοπορημένος, τη στιγμή μάλιστα που τον λόγο είχε ο πρόεδρος της ΕΚΤ. Ο Ελληνας υπουργός, συνοδευόμενος από τηλεοπτικό συνεργείο, αναγκάζει τον κ. Ντάισελμπλουμ να διακόψει τον κεντρικό τραπεζίτη και να ζητήσει την αποχώρηση του συνεργείου από την αίθουσα για να συνεχιστεί η συνεδρίαση.
Νωρίτερα είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των κ. Γιουνκέρ και Τσίπρα, κατά την οποία συμφωνήθηκαν τα βασικά σημεία για μια συμφωνία στo Eurogroup. Η πρόταση παρουσιάζεται από τον κ. Μοσκοβισί και βρίσκει και τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών σύμφωνο. Ομως, πριν μπει στην αίθουσα ο κ. Βαρουφάκης, ο πρόεδρος του Eurogroup του παρουσιάζει το τελικό κείμενο, που σύμφωνα με τον Ελληνα υπουργό δεν είναι αυτό που του είχε δείξει ο κ. Μοσκοβισί, αλλά κάτι παρόμοιο με την πρόταση του προηγούμενου Eurogroup. Και την απορρίπτει, θεωρώντας ότι η Γερμανία υπονομεύει τις όποιες πιθανότητες συμφωνίας. Ο κ. Βαρουφάκης προχωράει σε μία παρόμοια τοποθέτηση με αυτήν του προηγούμενου Eurogroup και στους διαδρόμους του Συμβουλίου δύο υπουργοί Οικονομικών σχολίαζαν ότι «δεν θα έρθουν άλλη μία φορά στις Βρυξέλλες για να ακούσουν πώς λειτουργεί ο κόσμος».
Τρεις ημέρες αργότερα, η Ελλάδα καταθέτει το αίτημα για επέκταση του Master Financial Assistance Facility Agreement (Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης), όπως είναι το επίσημο όνομα της δανειακής σύμβασης του ΕFSF. Το ίδιο ακριβώς αίτημα είχε κάνει η κυβέρνηση Σαμαρά τον Δεκέμβριο του 2014, όταν ζήτησε τη δίμηνη επέκταση του προγράμματος. Οι όροι, όμως, που την συνοδεύουν είναι διαφορετικοί και εκεί δημιουργείται το πρόβλημα.
Σε μία απόπειρα γεφύρωσης των διαφορών, ο κ. Τσίπρας έχει τηλεφωνική επικοινωνία με την κυρία Μέρκελ για 50 λεπτά το βράδυ της Πέμπτης. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, ήταν μία συζήτηση σε ήρεμους τόνους και χωρίς ιδεολογικό περιεχόμενο, η οποία ενδεχομένως μπορεί να αποτελέσει τη βάση για σοβαρή δουλειά σε τεχνικό επίπεδο. Τέτοιου είδους τεχνική δουλειά, όπως αναφέρουν, είναι απαραίτητη και εξακολουθεί να είναι δυνατή.
Το Euroworking Group της Πέμπτης εξετάζει το ελληνικό αίτημα και έπειτα από 8,5 ώρες συνεδρίασης αποφασίζει ότι η επιστολή δεν είναι ικανοποιητική, καθώς άφηνε ασάφειες και ερωτηματικά σε σημαντικά σημεία. Στις 11.30 είχαν καταλήξει σε ένα κείμενο που αποσαφήνιζε τα ερωτηματικά, αλλά το βασικό ερωτηματικό ήταν αν θα το δέχονταν οι 19 υπουργοί Οικονομικών την Παρασκευή το μεσημέρι.
Καθημερινή 23/2
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Δεν γίνονται δεκτά υβριστικά μηνύματα