Δευτέρα 20 Απριλίου 2015

Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου. Πως αυξήθηκε η έκθεση Ελληνικών Τραπεζών το 2009-2011

Κατά την έναρξη της κρίσης χρέους της Ελλάδας (31/12/2009), το σύνολο του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους έφθανε στα € 298,5 δισεκατομμύρια. Από το σύνολο του χρέους, περίπου € 253 δισεκατομμύρια, εκφράζονταν σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Από τα ομόλογα αυτά, τίτλοι συνολικού ύψους περίπου € 203 δισεκατομμυρίων (το ποσό αφορά στην ονομαστική αξία των ομολόγων) βρίσκονταν σε τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, συνταξιοδοτικά ταμεία, σε λοιπούς θεσμικούς επενδυτές και σε ιδιώτες του εξωτερικού.

Το γεγονός ότι, ένα τόσο υψηλό ποσό χρέους του Ελληνικού Δημοσίου βρίσκονταν στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και άλλων επενδυτών του εξωτερικού, έπαιξε έναν κεφαλαιώδη ρόλο στην όλη εξέλιξη της κρίσης του Ελληνικού χρέους, στην πολιτική που ακολούθησαν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι Κυβερνήσεις των Ευρωπαϊκών κρατών και άλλοι φορείς προς τη χώρα μας και τελικά, προσδιόρισε την κατάληξη της κρίσης αλλά και την πολιτική, οικονομική και κοινωνική πορεία της Ελλάδας, έως σήμερα, ενώ θα την επηρεάζει για πολλές δεκαετίες ακόμη.

Όπως προκύπτει από την ιστορική έρευνα, τις αναλύσεις δεκάδων ιδρυμάτων, επενδυτικών οίκων, διεθνών οργανισμών και μεμονωμένων αναλυτών, αλλά και από εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες δημοσιεύματα της περιόδου Μαρτίου 2010 έως και Δεκεμβρίου 2012, αλλά και όπως σήμερα παραδέχονται ακόμη και επίσημοι φορείς (δείτε τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Όλι Ρεν), το κυρίως ζητούμενο από τους φορείς του εξωτερικού που ενεπλάκησαν στην Ελληνική κρίση, ήταν η εξεύρεση τρόπων για τη μείωση της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών και των λοιπών (θεσμικών) επενδυτών, στον κίνδυνο που συνεπάγονταν η κατοχή αυτών των τεράστιων ποσοτήτων των Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.

Εάν η Ελλάδα χρεοκοπούσε την περίοδο εκείνη (Μάιος 2010) ή εάν κήρυττε “παύση πληρωμών”, τότε οι Ευρωπαϊκές τράπεζες, οι λοιποί επενδυτές και -κατά συνέπεια- πολλές Ευρωπαϊκές οικονομίες (οι τράπεζες των οποίων κατείχαν ελληνικά ομόλογα) διακινδύνευαν μεγάλες ζημιές.

Για την αποφυγή εμφάνισης και καταγραφής ζημιών από τις ξένες τράπεζες που κατείχαν στα χαρτοφυλάκιά τους Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, η εξεύρεση τρόπων για την μείωση της διακράτησης αυτών των ομολόγων από τις τράπεζες και τους άλλους επενδυτές του εξωτερικού, ήταν επιτακτική και κεφαλαιώδους σημασίας.

Κατά το διάστημα που ακολούθησε, δηλαδή από την έναρξη της κρίσης χρέους της Ελλάδος (αρχές του έτους 2010) μέχρι και τον Μάρτιο του 2012 (οπότε και έγινε το PSI - “κούρεμα χρέους”), οι ξένες τράπεζες μείωσαν τις θέσεις τους σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου κατά περισσότερο από € 145 δισεκατομμύρια (και βέβαια, γλύτωσαν το “κούρεμα” που έγινε στη συνέχεια).

Αυτό επιτεύχθηκε με τρεις κυρίως τρόπους:
  • Με την πλήρη αποπληρωμή των ομολόγων που έληξαν μεταξύ του Μαΐου 2010 και Φεβρουαρίου 2012 (η αποπληρωμή τους έγινε κανονικά με τα κεφάλαια που δανειζόταν η χώρα με βάση τη συμφωνία του πρώτου Μνημονίου).
  • Με την πώλησή τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε τιμές που -κατά μέσο όρο- κυμάνθηκαν μεταξύ του 70% έως 75% της ονομαστικής τους αξίας.
  • Με την πώληση ομολόγων σε ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις των ελληνικών τραπεζικών ομίλων.
Με τον τρόπο αυτό, όταν έγινε η διαδικασία απομείωσης του Ελληνικού Δημόσιου Χρέους (PSI ή “κούρεμα” όπως επικράτησε να λέγεται) οι ξένες τράπεζες και άλλοι ξένοι επενδυτές συμμετείχαν με μικρά ποσά ομολόγων, ενώ, λόγω της μείωσης μείωσης των θέσεών τους με τον τρόπο που περιγράφηκε παραπάνω, ένα μεγάλο τμήμα του Ελληνικού χρέους δεν “κουρεύτηκε” (δηλαδή αυτό που διακρατούνταν από τις Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Από την άλλη πλευρά, οι Ελληνικές τράπεζες συμμετείχαν με αυξημένα ποσά ομολόγων (πολύ μεγαλύτερα απ' αυτά που κατείχαν λίγο πριν την αρχή της κρίσης), με αποτέλεσμα την καταγραφή βαρύτατων ζημιών.

Δηλαδή, παρά το ότι οι Τράπεζες έβλεπαν τη βύθιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και γνώριζαν τους κινδύνους που συνεπάγονταν η κατοχή Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, αυτές, όχι μόνον δεν ρευστοποίησαν -ως όφειλαν για να προστατευθούν, αλλά και να προστατέψουν τους μετόχους τους- τις θέσεις τους, αλλά αντίθετα, υπερδιπλασίασαν τις θέσεις τους!

Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ανάγκη ανακεφαλαιοποίησής τους, με νέα δάνεια που αναγκάστηκε να πάρει η χώρα, δάνεια τα οποία επιβάρυναν το Δημόσιο Χρέος και συνεπώς έβλαψαν την Εθνική Οικονομία και τον Ελληνικό λαό και τους Έλληνες Φορολογούμενους.

Το γεγονός της αύξησης των θέσεων των Ελληνικών Τραπεζών σε (τοξικά) Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου κατά τη διάρκεια της περιόδου από τα τέλη του 2009 έως τα τέλη του 2011, ήταν λίγο έως πολύ γνωστό, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τα ακριβή μεγέθη. Αυτά έγιναν γνωστά σε απάντηση που έδωσε ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών σε ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο τότε Βουλευτής της Α' Αθηνών και νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, σε μια απο τις ελάχιστες φορές που υπήρξε πραγματικά χρήσιμος.

Μαζί με την απάντηση, ο κ. Σταϊκούρας κατέθεσε και τους παρακάτω αποκαλυπτικούς πίνακες:

Από τους παραπάνω πίνακες, μεταξύ άλλων προκύπτει ότι η εξέλιξη της αξίας των Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που διακρατούσαν οι Ελληνικές Τράπεζες, μεταξύ των ετών 2008 και 2011, είχε ως εξής:

31/12/2008: 14.614 εκατ. €
31/12/2009: 20.087 εκατ. €
30/4/2010: 35.746 εκατ. €
31/12/2010: 35.440 εκατ. €
31/12/2011: 46.940 εκατ. €

Δηλαδή, μεταξύ του τέλους του 2008 και του τέλους του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος, τα ομόλογα που διακρατούσαν στα χαρτοφυλάκιά τους οι Ελληνικές Τράπεζες αυξήθηκαν κατά 32,3 δισεκατομμύρια ευρώ ή κατά 221,2%.

Μεταξύ του τέλους του 2009 και του τέλους του 2011, η αύξηση έφθασε στα 26,9 δισεκατομμύρια ή κατά 133,7%.

Σε νέα ερώτηση που κατέθεσε (στις 29/10/2012), ο κ. Παυλόπουλος σχολιάζει τους παραπάνω πίνακες, εκφράζει μερικά συμπεράσματα. Μεταξύ των άλλων σημειώνει:

Από τ’ ανωτέρω στοιχεία συνάγεται αβιάστως ότι συστηματικά, κατά τη διετία 2010-2011, οι ξένοι παράγοντες των αγορών και ιδίως οι ξένες τράπεζες, πρωτίστως δε οι Γερμανικές, οι Γαλλικές και οι Αγγλικές –φυσικά με τη στήριξη των Κυβερνήσεών τους, οι οποίες συντελούσαν στην καθυστέρηση αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους της Ελλάδας προκειμένου να κερδηθεί χρόνος- πωλούσαν μαζικά ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που κατείχαν στα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ αγόραζαν, μεταξύ άλλων, και οι Ελληνικές Τράπεζες, η Τράπεζα της Ελλάδος, οι Έλληνες ιδιώτες –φυσικά και νομικά πρόσωπα- και, αυτονοήτως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το περαιτέρω συμπέρασμα που, επίσης αβιάστως, προκύπτει είναι ότι οι ξένοι παράγοντες των αγορών, οι οποίοι γνώριζαν, πωλούσαν. Ενώ αγόραζαν οι Έλληνες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, πιστεύοντας και τις κατηγορηματικές δηλώσεις του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου ότι δεν πρόκειται να γίνει αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και, άρα, "κούρεμα" των ομολόγων.”

Και καταλήγει: “Ποιοί έχασαν και ποιοί ωφελήθηκαν απ’ όλον αυτό τον ορυμαγδό δηλώσεων και παρεμβάσεων είναι πλέον πασιφανές: Κέρδισαν οι ξένοι που γνώριζαν. Και έχασαν, μεταξύ άλλων και κατά κύριο λόγο, οι Ελληνικές Τράπεζες, τα Ελληνικά Ασφαλιστικά Ταμεία, οι Έλληνες ιδιώτες –φυσικά και νομικά πρόσωπα- και η Τράπεζα της Ελλάδος.”

Με βάση τα στοιχεία που αναγράφονται στις Ετήσιες Οικονομικές Εκθέσεις της χρήσης του 2011 της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Τράπεζας EFG Eurobank Ergasias, της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς, προκύπτει ότι, στο PSI (“κούρεμα”) του Μαρτίου 2012:

  • Η Εθνική Τράπεζα συμμετείχε με επιλέξιμους τίτλους (Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου που ανταποκρίνονταν στους όρους της ανταλλαγής) συνολικού ύψους € 14.751 εκατομμυρίων και κατέγραψε ζημιές € 11.783 εκατομμυρίων.
  • Η Τράπεζα Eurobank Ergasias συμμετείχε με ομόλογα € 7.336 εκατομμυρίων (η Τράπεζα δε διευκρινίζει εάν πρόκειται για ονομαστική ή λογιστική αξία) και κατέγραψε ζημιές € 5.779 εκατομμυρίων.
  • Η Alpha Bank συμμετείχε με ομόλογα € 6.043 εκατομμυρίων και κατέγραψε ζημιές € 4.789 εκατομμυρίων.
  • Η Τράπεζα Πειραιώς συμμετείχε με ομόλογα € 7,7 δισεκατομμυρίων και κατέγραψε ζημιές € 5.911 εκατομμυρίων.
Δεν είναι γνωστό το ύψος της συμμετοχής του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Αγροτικής Τράπεζας επειδή καθώς έπαυσαν να υφίστανται ως νομικά πρόσωπα, δεν εκδόθηκαν, ή δεν είναι δυνατό να εξευρεθούν τα σχετικά στοιχεία. Όμως, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα της περιόδου, οι συγκεκριμένες Τράπεζες, στις 30/6/2010 κατείχαν Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου ύψους € 5,3 δισεκατομμύρια (Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο), € 3,9 (Αγροτική Τράπεζα), ενώ σε περίπου € 4,5 δισεκατομμύρια υπολογίζεται το ύψος των ομολόγων που κατείχαν η Marfin, καθώς και άλλες μικρότερες τράπεζες.

Όμως, οι ζημιές δε σταμάτησαν εδώ. Στο νέο “κούρεμα” που έγινε το Δεκέμβριο του 2012, οι ζημιές αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο:
  • Η Εθνική Τράπεζα συμμετείχε προσφέροντας ομόλογα ύψους € 4,4 δισεκατομμυρίων. Έναντι αυτών έλαβε τίτλους του ΕΤΧΣ ύψους € 1,5 δισεκατομμυρίων. (Κατέγραψε ζημία € 2,9 δισεκατομμυρίων).
  • Η Τράπεζα Eurobank Ergasias συμμετείχε με ομόλογα ύψους € 2,3 δισεκατομμυρίων. Κατέγραψε ζημιά € 1,5 δισεκατομμυρίων.-
  • Η Alpha Bank συμμετείχε με ομόλογα ύψους € 1,5 δισεκατομμυρίων. Κατέγραψε ζημιά € 1,0 δισεκατομμυρίων περίπου.
  • Η Τράπεζα Πειραιώς συμμετείχε με ομόλογα ύψους € 4,3 δισεκατομμυρίων. Κατέγραψε ζημία € 2,8 δισεκατομμυρίων περίπου.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω ζημιών, τα ίδια κεφάλαια των Ελληνικών Τραπεζών υποχώρησαν σε εξαιρετικά χαμηλά (και μη αποδεκτά με βάση τους διεθνείς κανόνες) επίπεδα (στην περίπτωση μάλιστα της Εθνικής Τράπεζας βρέθηκαν να είναι και αρνητικά), με αποτέλεσμα να υπάρξει η ανάγκη για την ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών που κρίθηκαν ως “συστημικές”, αλλά και την αναγκαστική εκκαθάριση της Αγροτικής Τράπεζας και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου

Tο κόστος της ανακεφαλαιοποίησης τελικά το επωμίσθηκε το Ελληνικό Δημόσιο, αφού αυτή έγινε με κεφάλαια που δανείστηκε η χώρα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τα άλλα Κράτη μέλη της Ευρωζώνης, ενώ το δάνειο (το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ) προστέθηκε στο Δημόσιο Χρέος της χώρας, τη στιγμή μάλιστα που αυτή, εξακολουθεί να έχει σημαντικά χρηματοδοτικά κενά για την κάλυψη υποχρεώσεών της, με αποτέλεσμα την όξυνση των πιέσεων για συγκέντρωση ακόμη υψηλότερων φορολογικών εσόδων, αλλά και τη διατήρηση της περιοριστικής πολιτικής που τόσα δεινά έχει προκαλέσει στην Ελληνική οικονομία και την Ελληνική κοινωνία.

Το βασικό ερώτημα λοιπόν είναι ένα και καθοριστικό:
Ποιός υποχρέωσε ή παραπλάνησε τις ελληνικές τράπεζες να φορτωθούν 32.326 εκ € ενώ την ίδια στιγμή οι ξένες τράπεζες -και ειδικά οι Γαλλικές- ξεφόρτωναν με αστραπιαία ταχύτητα;

IL

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Δεν γίνονται δεκτά υβριστικά μηνύματα

Συνολικές προβολές σελίδας