Είναι γνωστή η ιστορία της συμμετοχής του ΔΝΤ στα προγράμματα διάσωσης των κρατών της ευρωζώνης αρχής γενομένης από την Ελλάδα το 2010. Αρχικά ο Γιώργος Παπανδρέου είχε «απειλήσει» την Ευρωζώνη ότι θα προσφύγει στο ΔΝΤ, το περίφημο «όπλο στο τραπέζι».
Τελικά το όπλο εκπυρσοκρότησε τραυματίζοντας όμως τον Παπανδρέου μιας και η Γερμανία με άλλα κράτη της ΕΖ απαίτησαν τα ίδια να είναι το ΔΝΤ στο πρόγραμμα διότι διέθετε την απαραίτητη τεχνογνωσία εποπτείας προγραμμάτων διάσωσης. Βασική καταστατική προϋπόθεση για την συμμετοχή του ΔΝΤ σε πρόγραμμα διάσωσης είναι η βιωσιμότητα του χρέους του δανειζόμενου κράτους για τουλάχιστον 12 μήνες.
Από τότε πολύ νερό έχει κυλίσει στο αυλάκι. Το ΔΝΤ ήταν αναμενόμενα το σκληρότερο μέρος της τρόικας ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ και πάντα απαιτούσε πλήρη εφαρμογή, προκαλώντας πολλές φορές αντιδράσεις για την σκληρότητα του.
Την διετία 2012-2014 έγινε μια κάπως σοβαρότερη προσπάθεια εφαρμογής του προγράμματος που ωστόσο εγκαταλείφθηκε μετά τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2014. Η τελευταία αξιολόγηση του 2ου μνημονίου το Β' εξάμηνο 2014 δεν έκλεισε ποτέ, έγιναν εκλογές στην Ελλάδα και η νέα κυβέρνηση παρά τις παρατάσεις που πήρε μέχρι το τέλος Ιουνίου 2015, δεν έκλεισε την αξιολόγηση με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στο κενό, μισό βήμα πριν το ολέθριο Grexit και να υποχρεωθεί να προσφύγει γονυπετής στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) που προϋποθέτει υπογραφή σκληρού MoU (μνημονίου). Καταστατικά ο ESM προβλέπει, εφόσον κριθεί απαραίτητο και ζητηθεί, την συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα κάτι που Γερμανία και άλλες χώρες θέτουν ξανά ως προϋπόθεση για να υπάρξει πρόγραμμα ESM.
Η στροφή αυτή του ΔΝΤ δεν έγινε λόγω κάποιας ξαφνικής συμπάθειας στην κυβέρνηση Τσίπρα. Αντιθέτως θα έλεγα μιας και αθετήθηκαν 2 δόσεις προς το ΔΝΤ. Η Δ/ντρια του Κριστίν Λαγκάρντ είναι υπόλογη στα κράτη-μέλη του Ταμείου διότι επί καιρό έχει δώσει τα μεγαλύτερα δάνεια που έχει δώσει το Ταμείο ποτέ σε κράτος που κινδυνεύει να χρεοκοπήσει και να τεθεί εν αμφιβόλω ακόμα και η αποπληρωμή του ίδιου του ταμείου από ένα μη αξιόχρεο κράτος. Με λίγα λόγια να κατηγορηθεί ότι παραβίασε κατ’ εξακολούθηση το καταστατικό του ΔΝΤ παραχωρώντας δάνεια στα πλαίσια ενός πλήρους αποτυχημένου προγράμματος ρισκάροντας μέχρι και την οικονομική ζημιά του ταμείου. Ως εκ τούτου η μόνη περίπτωση για να μην συμβεί αυτό είναι η γενναία μείωση του με μεγάλη επέκταση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση επιτοκίων ώστε να μειωθεί το NPV του. Τότε ενδεχομένως να μπορούσε να συμμετάσχει στο 3ο μνημόνιο.
Εδώ είναι που δημιουργούνται και τα προβλήματα για τον ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας Σόιμπλε. Ως πριν λίγο καιρό στις αξιολογήσεις του προγράμματος απαιτούσε μετ’ επιτάσεως την συμμετοχή ΔΝΤ και συντασσόταν μαζί του. Μπορούσε να «κρύβεται» πίσω από την ακαμψία του Ταμείου στην εφαρμογή και στα προαπαιτούμενα. «Ό,τι πει το Ταμείο».
Αυτήν την φορά όμως το όπλο εκπυρσοκρότησε στον Σόιμπλε. Το Ταμείο ζητά οπωσδήποτε μείωση χρέους και έχει καταστήσει εμφανές ότι δεν θα συμμετάσχει στο 3ο μνημόνιο χωρίς αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Σόιμπλε κάνει συνεχώς λόγο για προσωρινό Grexit και άλλα τέτοιες ανοησίες. Δεν μπορεί να πει όχι στο ΔΝΤ ενώ το είχε πυξίδα του. Για αυτόν τον λόγο η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να απαιτήσει η ίδια την συμμετοχή του ΔΝΤ διότι η συμμετοχή του καθιστά υποχρεωτική την αναδιάρθρωση του χρέους και όχι μια απλή υπόσχεση όπως αυτή του 2012 που αθετήθηκε. Η συμμετοχή του θα διασφαλίσει την μείωση του ελληνικού χρέους αμέσως μετά την θετική ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης, όχι με κούρεμα, γιατί κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, αλλά με τις κατάλληλες γενναίες παραμετρικές παρεμβάσεις που θα το θέσουν και πάλι σε τροχιά βιωσιμότητας ως το 2022.
Θα πρόκειται σε κάθε περίπτωση για μια ελληνική νίκη που θα δικαιολογεί έστω και εν μέρει τις νέες θυσίες που επέφερε η καταστροφική πολιτική διαπραγμάτευση που πραγματοποίησε η κυβέρνηση Τσίπρα τους περασμένους μήνες.
ΥΓ. Σήμερα η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι θεωρεί πως το ελληνικό χρέος πρέπει να κουρευτεί με τρόπο που δεν θα δημιουργεί προβλήματα. Είναι η πρώτη φορά που η Τράπεζα παίρνει δημόσια θέση υπέρ του κουρέματος. Πλέον και οι 3 θεσμοί συμφωνούν στην αδήριτη ανάγκη μείωσης του ελληνικού χρέους.
IL
Τελικά το όπλο εκπυρσοκρότησε τραυματίζοντας όμως τον Παπανδρέου μιας και η Γερμανία με άλλα κράτη της ΕΖ απαίτησαν τα ίδια να είναι το ΔΝΤ στο πρόγραμμα διότι διέθετε την απαραίτητη τεχνογνωσία εποπτείας προγραμμάτων διάσωσης. Βασική καταστατική προϋπόθεση για την συμμετοχή του ΔΝΤ σε πρόγραμμα διάσωσης είναι η βιωσιμότητα του χρέους του δανειζόμενου κράτους για τουλάχιστον 12 μήνες.
Από τότε πολύ νερό έχει κυλίσει στο αυλάκι. Το ΔΝΤ ήταν αναμενόμενα το σκληρότερο μέρος της τρόικας ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ και πάντα απαιτούσε πλήρη εφαρμογή, προκαλώντας πολλές φορές αντιδράσεις για την σκληρότητα του.
Μια υπόσχεση
Παρά τη συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή, παρά τα τεράστια λάθη εφαρμογής των ελληνικών κυβερνήσεων, αλλά και του σχεδιασμού του προγράμματος εκ μέρους των θεσμών, υπήρχε σημαντική δημοσιονομική βελτίωση χωρίς όμως βελτίωση στον λόγο ΑΕΠ/Χρέος. Το φθινόπωρο του 2012 στο Eurogroup δόθηκε η υπόσχεση ότι όταν η Ελλάδα πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα τότε θα ληφθούν παραμετρικές αποφάσεις αναδιάρθρωσης έτσι ώστε το 2022 το χρέος της χώρας να βρίσκεται στο 122% του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο ήταν βασικό για να συνεχίσει να δανείζει το ΔΝΤ την Ελλάδα διότι σε διαφορετική περίπτωση λόγω μη βιωσιμότητας δεν θα μπορούσε πλέον να συμμετάσχει.Την διετία 2012-2014 έγινε μια κάπως σοβαρότερη προσπάθεια εφαρμογής του προγράμματος που ωστόσο εγκαταλείφθηκε μετά τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2014. Η τελευταία αξιολόγηση του 2ου μνημονίου το Β' εξάμηνο 2014 δεν έκλεισε ποτέ, έγιναν εκλογές στην Ελλάδα και η νέα κυβέρνηση παρά τις παρατάσεις που πήρε μέχρι το τέλος Ιουνίου 2015, δεν έκλεισε την αξιολόγηση με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στο κενό, μισό βήμα πριν το ολέθριο Grexit και να υποχρεωθεί να προσφύγει γονυπετής στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) που προϋποθέτει υπογραφή σκληρού MoU (μνημονίου). Καταστατικά ο ESM προβλέπει, εφόσον κριθεί απαραίτητο και ζητηθεί, την συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα κάτι που Γερμανία και άλλες χώρες θέτουν ξανά ως προϋπόθεση για να υπάρξει πρόγραμμα ESM.
Ναί στο ΔΝΤ
Εδώ είναι που τα πράγματα περιπλέκονται. To ΔΝΤ ανακοίνωσε στις αρχές Ιουλίου την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που συντάχτηκε αρχές Ιουνίου όπου αναφέρει πως ενώ ως το καλοκαίρι του 2014 το πρόγραμμα έβαινε καλώς και το χρέος είχε μπει σε τροχιά βιωσιμότητας, αλλαγές στην πολιτική το κατέστησαν μη βιώσιμο. Πριν λίγες μέρες επανήλθε με update που περιλαμβάνει τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων (capital controls, κλειστές τράπεζες κτλ) αναφέροντας ότι το χρέος είναι εξαιρετικά μη βιώσιμο και απαιτείται γενναία μείωση του για να υπάρχουν ελπίδες να φτάσει σε λογικά επίπεδα ως το 2022.Η στροφή αυτή του ΔΝΤ δεν έγινε λόγω κάποιας ξαφνικής συμπάθειας στην κυβέρνηση Τσίπρα. Αντιθέτως θα έλεγα μιας και αθετήθηκαν 2 δόσεις προς το ΔΝΤ. Η Δ/ντρια του Κριστίν Λαγκάρντ είναι υπόλογη στα κράτη-μέλη του Ταμείου διότι επί καιρό έχει δώσει τα μεγαλύτερα δάνεια που έχει δώσει το Ταμείο ποτέ σε κράτος που κινδυνεύει να χρεοκοπήσει και να τεθεί εν αμφιβόλω ακόμα και η αποπληρωμή του ίδιου του ταμείου από ένα μη αξιόχρεο κράτος. Με λίγα λόγια να κατηγορηθεί ότι παραβίασε κατ’ εξακολούθηση το καταστατικό του ΔΝΤ παραχωρώντας δάνεια στα πλαίσια ενός πλήρους αποτυχημένου προγράμματος ρισκάροντας μέχρι και την οικονομική ζημιά του ταμείου. Ως εκ τούτου η μόνη περίπτωση για να μην συμβεί αυτό είναι η γενναία μείωση του με μεγάλη επέκταση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση επιτοκίων ώστε να μειωθεί το NPV του. Τότε ενδεχομένως να μπορούσε να συμμετάσχει στο 3ο μνημόνιο.
Εδώ είναι που δημιουργούνται και τα προβλήματα για τον ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας Σόιμπλε. Ως πριν λίγο καιρό στις αξιολογήσεις του προγράμματος απαιτούσε μετ’ επιτάσεως την συμμετοχή ΔΝΤ και συντασσόταν μαζί του. Μπορούσε να «κρύβεται» πίσω από την ακαμψία του Ταμείου στην εφαρμογή και στα προαπαιτούμενα. «Ό,τι πει το Ταμείο».
Αυτήν την φορά όμως το όπλο εκπυρσοκρότησε στον Σόιμπλε. Το Ταμείο ζητά οπωσδήποτε μείωση χρέους και έχει καταστήσει εμφανές ότι δεν θα συμμετάσχει στο 3ο μνημόνιο χωρίς αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Σόιμπλε κάνει συνεχώς λόγο για προσωρινό Grexit και άλλα τέτοιες ανοησίες. Δεν μπορεί να πει όχι στο ΔΝΤ ενώ το είχε πυξίδα του. Για αυτόν τον λόγο η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να απαιτήσει η ίδια την συμμετοχή του ΔΝΤ διότι η συμμετοχή του καθιστά υποχρεωτική την αναδιάρθρωση του χρέους και όχι μια απλή υπόσχεση όπως αυτή του 2012 που αθετήθηκε. Η συμμετοχή του θα διασφαλίσει την μείωση του ελληνικού χρέους αμέσως μετά την θετική ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης, όχι με κούρεμα, γιατί κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, αλλά με τις κατάλληλες γενναίες παραμετρικές παρεμβάσεις που θα το θέσουν και πάλι σε τροχιά βιωσιμότητας ως το 2022.
Θα πρόκειται σε κάθε περίπτωση για μια ελληνική νίκη που θα δικαιολογεί έστω και εν μέρει τις νέες θυσίες που επέφερε η καταστροφική πολιτική διαπραγμάτευση που πραγματοποίησε η κυβέρνηση Τσίπρα τους περασμένους μήνες.
ΥΓ. Σήμερα η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι θεωρεί πως το ελληνικό χρέος πρέπει να κουρευτεί με τρόπο που δεν θα δημιουργεί προβλήματα. Είναι η πρώτη φορά που η Τράπεζα παίρνει δημόσια θέση υπέρ του κουρέματος. Πλέον και οι 3 θεσμοί συμφωνούν στην αδήριτη ανάγκη μείωσης του ελληνικού χρέους.
IL
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Δεν γίνονται δεκτά υβριστικά μηνύματα