Αν κάποιος θελήσει να κατανοήσει τα αίτια της ελληνικής οικονομικής πτώσης που βιώσαμε τα τελευταία 4 χρόνια θα ακούσει πολλές αιτίες.
Οι γραφικές αιτίες που έχουν ακουστεί κατά καιρούς είναι οι βάρβαρες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, οι ξένοι που μας επιβουλεύονται και θέλουν να μας υποδουλώσουν κτλ
Ωστόσο η αληθινές αιτίες βρίσκονται φυσικά αλλού. Αρκεί κάποιος να ελέγξει και αναλύσει τα βασικά μεγέθη της οικονομικής και κρατικής δραστηριότητας διαχρονικά και θα καταλήξει σε ασφαλές συμπέρασμα
Οι τομείς που θα πρέπει κατά την γνώμη μου να ελέγχουν είναι:
1. Τα διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα. Αποτελούν βασικό δείκτη ανταγωνιστικότητας μια οικονομίας
2. Τις εισαγωγές και εξαγωγές γενικότερα
3. Την κατανάλωση νοικοκυριών και κράτους
4. Έσοδα και έξοδα γενικής και κεντρικής κυβέρνησης. Έμφαση σε κρίσιμους τομείς όπως δομή εσόδων από φόρους, κοινωνική ασφάλιση, κόστος δημοσίου κτλ
Στοιχεία για τα οικονομικά γενικής και κεντρικής κυβέρνησης έχουν εξαχθεί από εδώ
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/data/main_tables
Στοιχεία για εισαγωγές, εξαγωγές, κατανάλωση κτλ από εδώ
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/national_accounts/data/main_tables
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως κινήθηκε το ΑΕΠ της Ελλάδας από το 1990 και μετά:
Το ΑΕΠ καθορίζεται από την εξής εξίσωση:
ΑΕΠ = Ιδιωτική Κατανάλωση + Δημόσια Κατανάλωση + Επενδύσεις + (Εξαγωγές – Εισαγωγές)
Όπως θα δούμε και παρακάτω, η Ελλάδα είχε την μεγαλύτερη συμβολή κατανάλωσης στο ΑΕΠ στην ευρωζώνη. Μοιραία όταν έκλεισε η στρόφιγγα των δανεικών χρημάτων η πτώση του ΑΕΠ έλαβε χώρα άμεσα και βίαια.
1 Διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα
Διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες είναι εκείνα τα οποία μπορούν να μεταφερθούν και να καταναλωθούν μακριά από το σημείο της παραγωγής τους (δλδ να εξαχθούν).
H Eurostat τα κατηγοριοποιεί ως εξής:
Θεωρώ ότι πρέπει να ελεγχθούν μόνο τα προϊόντα και όχι οι υπηρεσίες καθώς στην περίπτωση της Ελλάδας στις υπηρεσίες συμπεριλαμβάνεται ο τουρισμός όπου έτσι και αλλιώς η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Δυστυχώς η Ελλάδα δεν τα καταφέρνει καλά. Όχι τώρα, αλλά διαχρονικά.
Κάποιοι θα σπεύσουν να πουν ότι αυτό οφείλεται λόγω του σκληρού €.
Οι συγκριτικοί πίνακες τους διαψεύδουν.
Από το 1998 ως και το 2005 οι εξαγωγές εμπορεύσιμων προϊόντων αναπτύσσονται με σαφώς χαμηλότερους ρυθμούς συγκριτικά με τις αντίστοιχες εισαγωγές. Ωστόσο από το 2005 αναπτύσσονται παράλληλα με τις εξαγωγές ενώ από το 2009 τις ξεπερνούν σε ρυθμό.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η υποτίμηση της δρχ κατά 12,3% που έγινε το 1998 δεν ωφέλησε καθόλου τις εξαγωγές προϊόντων ως % του ΑΕΠ οι οποίες μένουν στάσιμες στο 9% του ΑΕΠ. Αντίθετα, ανοδικά κινούνται οι εισαγωγές.
Συνεπώς, βασικό πρόβλημα είναι τα εμπορεύσιμα προϊόντα που παράγουμε. Το πρόβλημα δεν είναι το σκληρό νόμισμα, αλλά η ποιότητα των προϊόντων και η δομή της οικονομίας.
Προτιμούσαμε την εσωτερική κατανάλωση εισαγόμενων και μη. Είναι ευκολότερο.
Πάντως μια θετική εξέλιξη είναι ότι τα διεθνώς εμπορεύσιμα το 2000 αποτελούσαν το 37% των συνολικών εξαγωγών ενώ το 2012 είχαν ανέλθει στο 52%
2. Εισαγωγές-Εξαγωγές
Παρόμοια με τα διεθνώς εμπορεύσιμα είναι η κατάσταση στις εισαγωγές/εξαγωγές της χώρας, γενικότερα. Τα πρώτα χρόνια 4 του ευρώ οι εξαγωγές μας αυξάνονται με έναν μέσο ρυθμό της τάξης του 10,1% ενώ οι εισαγωγές αυξάνονται κατά μέσο όρο 7,1%. Επιπλέον το έλλειμμα στο ισοζύγιο πέφτει το 2005 στο χαμηλότερο σημείο 7 ετών τόσο σε απόλυτο νούμερο (17,9 δις) όσο και σε ποσοστό επί ΑΕΠ (9%).
Από το 2006 και μετά οι σχετικά καλές επιδόσεις σε δημοσιονομικά καθώς και οι εκλογές του 2007 ανατρέπουν πλήρως την κατάσταση. Xρήματα μοιράζονται απλόχερα και στην κουτσή Μαρία, ενώ οι επιχειρήσεις στρέφονται στο εύκολο εσωτερικό κέρδος παρά στον διεθνή ανταγωνισμό.
Λεφτά υπήρχαν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του εμπορικού ελλείμματος συντελείται τόσο λόγω αύξησης εξαγωγών αλλά περισσότερο λόγω μείωσης των εισαγωγών που συμβαίνει για ευνόητους λόγους (μείωση ρευστότητας, διαθέσιμου εισοδήματος, κατανάλωσης κτλ).
Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που υποθέτω αξιολογείται απο τους ιθύνοντες(;)
Και εδώ γίνεται προφανές ότι το πρόβλημα μας δεν ήταν το € αλλά οι πολιτικές που ακολουθούνται καθώς βέβαια και η επιχειρηματική νοοτροπία του εύκολου και γρήγορου κέρδους. Φυσικά οι κρατικοδίαιτοι μεγαλοεπιχειρηματίες δεν εξαιρούνται.
3. Κατανάλωση
Όπως προαναφέρθηκε η κατανάλωση είναι σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης του ΑΕΠ καθώς αύξηση της αυξάνει το ΑΕΠ ceteris paribus.
Στην Ελληνική περίπτωση η αύξηση της κατανάλωσης ειδικά από το 2005 και μετά έγινε με δανεικά χρήματα και κατευθύνθηκε σε αλματώδη αύξηση των εισαγωγών.
Η Ελλάδα διαχρονικά εμφάνιζε το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης ως % συμβολής στο ΑΕΠ:
Είναι εμφανές ότι και εδώ η χώρα μας είναι «ειδική περίπτωση» καθώς έχει μεγάλες αποκλίσεις από τον μέσο όσο. Γίνεται επιπλέον σαφές γιατί με την εκδήλωση της κρίσης, με τον περιορισμό των δανεικών αλλά και της ρευστότητας από τις τράπεζες, η ύφεση ήταν τόσο ισχυρή και βαθιά με μεγάλη χρονική διάρκεια:
Περιορίστηκε η δυνατότητα εισαγωγής προϊόντων και κατανάλωσης γενικότερα.
4. Δημοσιονομικά
Βασικότερο επίτευγμα διαχρονικά των κυβερνήσεων ήταν η παραγωγή δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Για αυτό εξάλλου και το 2010 υποχρεωθήκαμε να ζητήσουμε διάσωση και να υπογράψουμε το Μνημόνιο. Κανείς δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει πλέον τα τερατώδη δίπλα ελλείμματα μας (εμπορικό και δημοσιονομικό)
Βασικότατο πρόβλημα ήταν και είναι τόσο ο λόγος μισθοδοσίες δημοσίου προς συνολικά έσοδα, όσο και ο ρυθμός αύξησης μισθοδοσίας ΔΥ σε σχέση με τα διαθέσιμα έσοδα του κράτους.
Οι πίνακες είναι ενδεικτικοί
Είναι προφανές ότι όσο περνούσε ο χρόνος, τόσο η πολιτική ηγεσία μοίραζε χρήματα και προνόμια στους δημόσιους υπαλλήλους ενώ το διαθέσιμο χρηματικό για τις λειτουργίες του υπόλοιπου κράτους για χρηματοδότηση πχ κατασκευής υποδομών όπως νοσοκομεία, δρόμοι κτλ λιγόστευε.
Η κατάσταση ως το 2014 λίγο είχε βελτιωθεί παρά τις βαρύγδουπες ανακοινώσεις και υποτιθέμενες μεγάλες μειώσεις
Άλλη μεγάλη πληγή για τα δημοσιονομικά είναι το ασφαλιστικό και οι συντάξεις. Στην Ελλάδα η μέση σύνταξη είναι μεγαλύτερη της Γερμανίας ενώ το 2013 υπήρχαν 2,7 εκ συνταξιούχοι με την εξής διαστρωμάτωση:
http://www.idika.gr/files/4th_ekthesi_HLIOS_SEPTEMBER.pdf
Κοινώς πληρώνουμε 2,1 δις€ τον χρόνο σε συντάξεις 222.389 συνταξιούχους κάτω των 56 ετών!
Φυσικά το κράτος μας επειδή σέβεται τα χρήματα των φορολογούμενων αιμοδοτεί την ΔΕΗ του Κου Φωτόπουλου με 500 εκ€ πλέον των κανονικών χορηγήσεων στο συνταξιοδοτικό.
Η λέξη πλιάτσικο είναι λίγη για να περιγράψει την λεηλασία.
Όλα αυτά δημιουργούσαν μεγάλα ελλείμματα που φούσκωναν το χρέος. Την χρονιά του πλήρους εκτροχιασμού (2009) η κεντρική κυβέρνηση ξόδεψε 35,5 δις€ παραπάνω από όσα εισέπραξε.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 είναι μια σημαντική και θετική εξέλιξη καθώς επιτυγχάνεται για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, ωστόσο δεν μπορεί να αποτελεί από μόνο του αιτία για ουρανομήκεις πανηγυρισμούς
Φυσικά στην εξίσωση πρέπει να μπει και η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους το οποίο κάθε χρόνο μεγάλωνε, συνέπεια των αλόγιστων σπαταλών με αποτέλεσμα το 2010 να αποτελέσει την αφορμή για να ξεσπάσει η κρίση χρέους στην Ελλάδα.
Το 2012 μπορούμε να παρατηρήσουμε την έναρξη της επίπτωσης του PSI με μείωση των τοκοχρεολυσίων κατά 35% σε σχέση με το 2011. Για το μέλλον αναμένεται επιπλέον ελάφρυνση του κόστους εξυπηρέτησης χρέους της χώρας μιας και οι δανειστές μας, έχουν δεσμευτεί ότι με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος (κάτι που ήδη έγινε το 2013) θα υπάρξουν ενέργειες ελάφρυνσης του χρέους
Συμπεράσματα
Μερικά σχετικά απλοϊκά συμπεράσματα
Οι γραφικές αιτίες που έχουν ακουστεί κατά καιρούς είναι οι βάρβαρες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, οι ξένοι που μας επιβουλεύονται και θέλουν να μας υποδουλώσουν κτλ
Ωστόσο η αληθινές αιτίες βρίσκονται φυσικά αλλού. Αρκεί κάποιος να ελέγξει και αναλύσει τα βασικά μεγέθη της οικονομικής και κρατικής δραστηριότητας διαχρονικά και θα καταλήξει σε ασφαλές συμπέρασμα
Οι τομείς που θα πρέπει κατά την γνώμη μου να ελέγχουν είναι:
1. Τα διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα. Αποτελούν βασικό δείκτη ανταγωνιστικότητας μια οικονομίας
2. Τις εισαγωγές και εξαγωγές γενικότερα
3. Την κατανάλωση νοικοκυριών και κράτους
4. Έσοδα και έξοδα γενικής και κεντρικής κυβέρνησης. Έμφαση σε κρίσιμους τομείς όπως δομή εσόδων από φόρους, κοινωνική ασφάλιση, κόστος δημοσίου κτλ
Στοιχεία για τα οικονομικά γενικής και κεντρικής κυβέρνησης έχουν εξαχθεί από εδώ
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/data/main_tables
Στοιχεία για εισαγωγές, εξαγωγές, κατανάλωση κτλ από εδώ
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/national_accounts/data/main_tables
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως κινήθηκε το ΑΕΠ της Ελλάδας από το 1990 και μετά:
Το ΑΕΠ καθορίζεται από την εξής εξίσωση:
ΑΕΠ = Ιδιωτική Κατανάλωση + Δημόσια Κατανάλωση + Επενδύσεις + (Εξαγωγές – Εισαγωγές)
Όπως θα δούμε και παρακάτω, η Ελλάδα είχε την μεγαλύτερη συμβολή κατανάλωσης στο ΑΕΠ στην ευρωζώνη. Μοιραία όταν έκλεισε η στρόφιγγα των δανεικών χρημάτων η πτώση του ΑΕΠ έλαβε χώρα άμεσα και βίαια.
1 Διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα
Διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες είναι εκείνα τα οποία μπορούν να μεταφερθούν και να καταναλωθούν μακριά από το σημείο της παραγωγής τους (δλδ να εξαχθούν).
H Eurostat τα κατηγοριοποιεί ως εξής:
Θεωρώ ότι πρέπει να ελεγχθούν μόνο τα προϊόντα και όχι οι υπηρεσίες καθώς στην περίπτωση της Ελλάδας στις υπηρεσίες συμπεριλαμβάνεται ο τουρισμός όπου έτσι και αλλιώς η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Δυστυχώς η Ελλάδα δεν τα καταφέρνει καλά. Όχι τώρα, αλλά διαχρονικά.
Κάποιοι θα σπεύσουν να πουν ότι αυτό οφείλεται λόγω του σκληρού €.
Οι συγκριτικοί πίνακες τους διαψεύδουν.
Από το 1998 ως και το 2005 οι εξαγωγές εμπορεύσιμων προϊόντων αναπτύσσονται με σαφώς χαμηλότερους ρυθμούς συγκριτικά με τις αντίστοιχες εισαγωγές. Ωστόσο από το 2005 αναπτύσσονται παράλληλα με τις εξαγωγές ενώ από το 2009 τις ξεπερνούν σε ρυθμό.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η υποτίμηση της δρχ κατά 12,3% που έγινε το 1998 δεν ωφέλησε καθόλου τις εξαγωγές προϊόντων ως % του ΑΕΠ οι οποίες μένουν στάσιμες στο 9% του ΑΕΠ. Αντίθετα, ανοδικά κινούνται οι εισαγωγές.
Συνεπώς, βασικό πρόβλημα είναι τα εμπορεύσιμα προϊόντα που παράγουμε. Το πρόβλημα δεν είναι το σκληρό νόμισμα, αλλά η ποιότητα των προϊόντων και η δομή της οικονομίας.
Προτιμούσαμε την εσωτερική κατανάλωση εισαγόμενων και μη. Είναι ευκολότερο.
Πάντως μια θετική εξέλιξη είναι ότι τα διεθνώς εμπορεύσιμα το 2000 αποτελούσαν το 37% των συνολικών εξαγωγών ενώ το 2012 είχαν ανέλθει στο 52%
2. Εισαγωγές-Εξαγωγές
Παρόμοια με τα διεθνώς εμπορεύσιμα είναι η κατάσταση στις εισαγωγές/εξαγωγές της χώρας, γενικότερα. Τα πρώτα χρόνια 4 του ευρώ οι εξαγωγές μας αυξάνονται με έναν μέσο ρυθμό της τάξης του 10,1% ενώ οι εισαγωγές αυξάνονται κατά μέσο όρο 7,1%. Επιπλέον το έλλειμμα στο ισοζύγιο πέφτει το 2005 στο χαμηλότερο σημείο 7 ετών τόσο σε απόλυτο νούμερο (17,9 δις) όσο και σε ποσοστό επί ΑΕΠ (9%).
Από το 2006 και μετά οι σχετικά καλές επιδόσεις σε δημοσιονομικά καθώς και οι εκλογές του 2007 ανατρέπουν πλήρως την κατάσταση. Xρήματα μοιράζονται απλόχερα και στην κουτσή Μαρία, ενώ οι επιχειρήσεις στρέφονται στο εύκολο εσωτερικό κέρδος παρά στον διεθνή ανταγωνισμό.
Λεφτά υπήρχαν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του εμπορικού ελλείμματος συντελείται τόσο λόγω αύξησης εξαγωγών αλλά περισσότερο λόγω μείωσης των εισαγωγών που συμβαίνει για ευνόητους λόγους (μείωση ρευστότητας, διαθέσιμου εισοδήματος, κατανάλωσης κτλ).
Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που υποθέτω αξιολογείται απο τους ιθύνοντες(;)
Και εδώ γίνεται προφανές ότι το πρόβλημα μας δεν ήταν το € αλλά οι πολιτικές που ακολουθούνται καθώς βέβαια και η επιχειρηματική νοοτροπία του εύκολου και γρήγορου κέρδους. Φυσικά οι κρατικοδίαιτοι μεγαλοεπιχειρηματίες δεν εξαιρούνται.
3. Κατανάλωση
Όπως προαναφέρθηκε η κατανάλωση είναι σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης του ΑΕΠ καθώς αύξηση της αυξάνει το ΑΕΠ ceteris paribus.
Στην Ελληνική περίπτωση η αύξηση της κατανάλωσης ειδικά από το 2005 και μετά έγινε με δανεικά χρήματα και κατευθύνθηκε σε αλματώδη αύξηση των εισαγωγών.
Η Ελλάδα διαχρονικά εμφάνιζε το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης ως % συμβολής στο ΑΕΠ:
Είναι εμφανές ότι και εδώ η χώρα μας είναι «ειδική περίπτωση» καθώς έχει μεγάλες αποκλίσεις από τον μέσο όσο. Γίνεται επιπλέον σαφές γιατί με την εκδήλωση της κρίσης, με τον περιορισμό των δανεικών αλλά και της ρευστότητας από τις τράπεζες, η ύφεση ήταν τόσο ισχυρή και βαθιά με μεγάλη χρονική διάρκεια:
Περιορίστηκε η δυνατότητα εισαγωγής προϊόντων και κατανάλωσης γενικότερα.
4. Δημοσιονομικά
Βασικότερο επίτευγμα διαχρονικά των κυβερνήσεων ήταν η παραγωγή δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Για αυτό εξάλλου και το 2010 υποχρεωθήκαμε να ζητήσουμε διάσωση και να υπογράψουμε το Μνημόνιο. Κανείς δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει πλέον τα τερατώδη δίπλα ελλείμματα μας (εμπορικό και δημοσιονομικό)
Βασικότατο πρόβλημα ήταν και είναι τόσο ο λόγος μισθοδοσίες δημοσίου προς συνολικά έσοδα, όσο και ο ρυθμός αύξησης μισθοδοσίας ΔΥ σε σχέση με τα διαθέσιμα έσοδα του κράτους.
Οι πίνακες είναι ενδεικτικοί
Είναι προφανές ότι όσο περνούσε ο χρόνος, τόσο η πολιτική ηγεσία μοίραζε χρήματα και προνόμια στους δημόσιους υπαλλήλους ενώ το διαθέσιμο χρηματικό για τις λειτουργίες του υπόλοιπου κράτους για χρηματοδότηση πχ κατασκευής υποδομών όπως νοσοκομεία, δρόμοι κτλ λιγόστευε.
Η κατάσταση ως το 2014 λίγο είχε βελτιωθεί παρά τις βαρύγδουπες ανακοινώσεις και υποτιθέμενες μεγάλες μειώσεις
Άλλη μεγάλη πληγή για τα δημοσιονομικά είναι το ασφαλιστικό και οι συντάξεις. Στην Ελλάδα η μέση σύνταξη είναι μεγαλύτερη της Γερμανίας ενώ το 2013 υπήρχαν 2,7 εκ συνταξιούχοι με την εξής διαστρωμάτωση:
http://www.idika.gr/files/4th_ekthesi_HLIOS_SEPTEMBER.pdf
Κοινώς πληρώνουμε 2,1 δις€ τον χρόνο σε συντάξεις 222.389 συνταξιούχους κάτω των 56 ετών!
Φυσικά το κράτος μας επειδή σέβεται τα χρήματα των φορολογούμενων αιμοδοτεί την ΔΕΗ του Κου Φωτόπουλου με 500 εκ€ πλέον των κανονικών χορηγήσεων στο συνταξιοδοτικό.
Η λέξη πλιάτσικο είναι λίγη για να περιγράψει την λεηλασία.
Όλα αυτά δημιουργούσαν μεγάλα ελλείμματα που φούσκωναν το χρέος. Την χρονιά του πλήρους εκτροχιασμού (2009) η κεντρική κυβέρνηση ξόδεψε 35,5 δις€ παραπάνω από όσα εισέπραξε.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 είναι μια σημαντική και θετική εξέλιξη καθώς επιτυγχάνεται για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, ωστόσο δεν μπορεί να αποτελεί από μόνο του αιτία για ουρανομήκεις πανηγυρισμούς
Φυσικά στην εξίσωση πρέπει να μπει και η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους το οποίο κάθε χρόνο μεγάλωνε, συνέπεια των αλόγιστων σπαταλών με αποτέλεσμα το 2010 να αποτελέσει την αφορμή για να ξεσπάσει η κρίση χρέους στην Ελλάδα.
Το 2012 μπορούμε να παρατηρήσουμε την έναρξη της επίπτωσης του PSI με μείωση των τοκοχρεολυσίων κατά 35% σε σχέση με το 2011. Για το μέλλον αναμένεται επιπλέον ελάφρυνση του κόστους εξυπηρέτησης χρέους της χώρας μιας και οι δανειστές μας, έχουν δεσμευτεί ότι με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος (κάτι που ήδη έγινε το 2013) θα υπάρξουν ενέργειες ελάφρυνσης του χρέους
Συμπεράσματα
Μερικά σχετικά απλοϊκά συμπεράσματα
- Αύξηση των παραγωγικών κλάδων της οικονομίας. Κύριο κριτήριο για τα ΕΣΠΑ πρέπει να είναι εταιρείες και κλάδοι διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών, όχι πάρτι ημετέρων
- Κατά αντιστοιχία προσπάθειες τόνωσης των εξαγωγών προϊόντων/υπηρεσιών εν γένει. Όχι μόνο δεν νοείται καθυστέρησης επιστροφής ΦΠΑ σε εξαγωγικές επιχειρήσεις αλλά πρέπει να ενισχύονται με κάθε τρόπο (πχ ευνοϊκότερες ρυθμίσεις στην φορολογία τους)
- Μείωση σε εξορθολογισμός του κόστους λειτουργίας του κράτους με παράλληλη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών του. Δεν νοείται πλέον "μονιμότητα" δημόσιου υπάλληλου, ούτε βέβαια συνταξιούχος στα 50
- Αυστηρή και μόνιμη δημοσιονομική πειθαρχία. Για να μην ξαναέχουμε τα ίδια.
IL
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Δεν γίνονται δεκτά υβριστικά μηνύματα